Pisgeur is slechte marketing

Gisteren las ik op demorgen.be een artikel getiteld 'Tussenstand: Vlaanderen heeft Brussel al lang losgelaten'. Klinkt lekker sappig, maar 't is ook gewoon waar. Ik was halverwege toen ik op een interessante passage stuitte. Die waarin de titel van het stuk verduidelijkt wordt. Dat gaat als volgt:

"Die terugtrekking van de Vlaamse overheid [het gaat over geld] uit haar eigen hoofdstad hoeft niet echt te verwonderen. Ze is enkel de politieke vertaling van een discours dat al langer rondzoemt in Vlaanderen, en dat met de opkomst van de N-VA stilaan de norm is geworden. Brussel is naar de smaak van veel Vlamingen te vuil, te gekleurd, te Franstalig en te duur. Vlamingen die het kosmopolitanisme niet per definitie verwerpen en in de hoofdstad willen (blijven) wonen, worden weggezet als 'Dansaertvlamingen': verdachte 'évolués' die samentroepen in hun overgesubsidieerde instellingen om en rond de hippe Dansaertwijk in Brussel-centrum. Dat verwijt is geen privilegie van Bart De Wever, Louis Tobback (sp.a) neemt het even graag in de mond."

Hier kan je heel veel kanten mee op, zowel in positieve als in negatieve zin. Je kan zeggen dat dit (cliché)beeld een verzinsel is van mensen die nog nooit in Brussel zijn geweest - voor hen is Brussel de jungle - of je kan zeggen dat dit beeld grosso modo wel strookt met de werkelijkheid. Ik ga eens kijken wat ik er zelf over denk. Ik ben even benieuwd als u.

Deze is natuurlijk de interessantste dus daar zal het over gaan: "Brussel is naar de smaak van veel Vlamingen te vuil, te gekleurd, te Franstalig en te duur."

Te vuil. Ik maak uiteraard de vergelijking met mijn eigen stad en dan zeg ik: ja, het is daar inderdaad vuiler dan ik het graag zou hebben. Ik zie straatbeelden voor mij, tramritten die ik dagelijks maakte, en ik zie dingen op voetpaden liggen die er niet mogen liggen, vervallen huizen ook. In Schaarbeek, het Liedtsplein, verderop ter hoogte van Paviljoen en Helmet, maar nog verder, in Etterbeek, is het weer properder, Tilleul, Paix, Fonson. Een meer residentiële gemeente.

Of eenvoudigweg het tramstation Beurs. Pisgeur en zwervers op vieze matrassen. Je zou er bang van worden. Geen plek om een Vlaams kind mee naartoe te nemen. Beurs ligt pal in het centrum, er passeren veel mensen. Pisgeur is slechte marketing, desastreuze communicatie. 'Het gaat hier niet bijster goed,' of 'ge moet hier niet komen met uw Vlaamse mentaliteit van nette huisjes en tuintjes'. Brussel is zo anders dan alles wat er in Vlaanderen aan steden te zien is. Grimmig en onheilspellend. Te veel miserie en te weinig duiding. Je moet zelf op zoek naar antwoorden, dat is een inspanning. Antwoorden op de vraag waarom het daar zo anders is, waarom de straten er zo vies bijliggen. Miserie is geen leuk antwoord. Mensen moeten niets weten van vuiligheid, mensen houden niet van hoge werkloosheid en armoede. Dertig euro voor Music For Life en hun goeie daad is verricht. Misschien een idee voor Music For Life: Brussel opknappen.

Brussel te gekleurd? Heel gekleurd, ja. Héél. En is dat vervelend? Ik vind van wel. In combinatie met de taal dan. De combinatie van een andere cultuur - toch heel vaak - en een andere taal - in het openbaar gelukkig meestal Frans - vereist opnieuw een inspanning. Het maakt mij minder à l'aise, het stresseert mij. Een stad moet mij comfort bieden, zeker de hoofdstad van mijn land. Het mag niet bestaan dat ik in Brussel Frans moet spreken omdat Nederlands niet begrepen wordt. Dat gebeurt weliswaar zelden maar het mag helemaal niet gebeuren. Vanzelfsprekend spreek ik zelf altijd mijn beste Frans in Brussel. Dat vergemakkelijkt de dingen. Maar het blijft hinderlijk en in principe zou dat niet nodig mogen zijn. Niet omdat Brussel een Vlaamse stad is - het is geen Vlaamse stad - wel omdat een zelfverklaarde Brusselaar bilingue moet zijn. Allemaal en overal.

Maar het moet met betrekking tot de taal niet enkel van de Brusselaars komen. Elke Belg moet in principe bilingue willen zijn. Een Vlaming die geen Frans kent moet niet zagen dat Brussel de jungle is. Alsof je een echte jungle intrekt maar wel geen zin hebt om je kleren vuil te maken. Eén van de redenen waarom wij Vlamingen met z'n allen plots zo ongelooflijk Vlaams zijn, ligt 'm in het feit dat ons Frans er zwaar op achteruit gaat. En dat heeft initieel niks met een afkeer van 'de Walen' te maken, dat heeft te maken met onze onvoorwaardelijke fixatie op de Angelsaksische cultuur en met het idee dat we Frans bijna niet nodig hebben. Een Vlaming moet Frans kennen om Belg te kunnen zijn. En Walen moeten dus ook Vlaams leren, hoe hypocriet ze daarin ook mogen zijn.

En is Brussel nu te gekleurd? Ik denk van wel en besef goed hoe politiek incorrect dat tien jaar geleden zou geklonken hebben - 'een grootstad is sowieso gekleurd' - maar hoe mainstream die bevinding tegenwoordig is. Stap proefondervindelijk eens een Brusselse tram op. Ik ga, want kan, er geen percentage op plakken, maar het kaukasische ras, om het zo te zeggen, is niet zelden in de minderheid. Dat is een vaststelling. Maakt het kaukasische ras geen gebruik van het openbaar vervoer? Zou kunnen. Ik alleszins wel en dus weet ik waarover ik spreek.

Maar het gaat 'm mij niet om ras. Ik ben daar niet mee bezig. Ja, ik heb een spontane afkeer van het begrip 'maghrebijnen', dat geef ik toe, maar ik geef eveneens toe dat die afkeer in mijn geval op geen enkel concreet praktijkvoorbeeld gestoeld is (al is het vaak genoeg om ze in groep te zien lopen). Wat niet wegneemt dat het onaangenaam is om een overigens bijzonder tolerante vriendin te horen vertellen dat er eens een man een hoofddoek naar haar hoofd slingerde, dat er naar haar geroepen werd en dat ze zich 's avonds onveilig voelt in Brussel. Dat kan onmogelijk de bedoeling zijn en daarmee zit ik perfect op één lijn met de Brusselse patroonheilige, Luckas Vander Taelen, waarover ik voor één keer niet zal uitweiden.

Wel zal ik doorgaan met te herhalen dat het mij niet om ras gaat, maar wel om taal. Ik hou er niet van om te vaak vreemde talen te horen spreken in mijn land. Ik vind dat asociaal. Vooral als landgenoten consequent gaan samenklitten. Je zou het hen niet kwalijk mogen nemen en je zou je eens in hun schoenen moeten verplaatsen maar daar gaat het niet over. Hier gaat het over integratie. Tien Nepalezen die al drie jaar in België wonen en zich opsluiten in hun gemeenschap waardoor ze zich nauwelijks kunnen uitdrukken, moeten niet op mijn tolerantie rekenen. Ook hier weet ik waarover ik spreek want ik geef Nederlandse les aan bereidwillige allochtonen en ik heb er zo een aantal gedropt. Ze waren niet genoeg gemotiveerd. Dat ze het zelf uitzoeken, denk ik dan. En dat het hen maar een beetje moeilijk(er) wordt gemaakt.

Brussel is dus niet alleen te Frans - doe er dan niets aan, lieve Vlamingen, - het is gewoon te meertalig. Ik vind dat samenklitten met landgenoten en dus voortdurend je taal van herkomst spreken getuigen van een gebrek aan motivatie om te integreren. Een nieuwe taal leren is aartsmoeilijk, dat is zo, maar wie gebruik maakt van de infrastructuur moet daar ook een prijs voor willen betalen. Dat is logica. Enkel joden kunnen zich in naam van de Hollocaust eender wat permitteren, wat dat er ook mee te maken moge hebben. Ik vermoed dat er achter dat gigantische euvel van het leren van de taal vaak een impliciete afwijzing van de westerse cultuur schuilgaat. Mocht die afwijzing er niet zijn, zouden 'ze' staan springen om de taal te mogen leren. Ik denk dat niet alleen, ik ben daar vrijwel zeker van. Als ik morgen in smurfendorp beland en alles blijkt daar ronduit fantastisch te zijn, dan zal ik het ook niet nalaten om voor al mijn nieuwe vriendjes een avondmaal te smurfen. Ik wil maar zeggen dat ik in Brussel te veel vreemde talen hoor spreken, te veel 'groepen' zie samenklitten - hou je vast aan de takken van de bomen: één maghrebijn is geen maghrebijn - en te weinig bereidwilligheid tot integratie zie. Mijns inziens kwam dat ondermeer tot uiting in de SHAME-betoging waar ik nauwelijks een allochtoon kon bespeuren, terwijl we toch wel degelijk door Brussel trokken, waar ze een groot deel van de bevolking uitmaken. Ik vroeg me af of zij zich, al is het maar een beetje, Belg voelen, die allochtone populatie. Of zij ook maar iets afweten van de zogenaamde politieke impasse, of het hen überhaupt interesseert. Nochtans gaat het in niet geringe mate over hen, en in dat licht was het des te opvallender dat ze niet meeliepen. Het was ook maar mijn observatie hoor, linkse jongens en meisjes. Ik ben zelf een linkse jongen, dus?

En of Brussel te duur is, zoals nog vermeld in de uitgelichtte passage? I couldn't care less, dudes. Ik koop mijn cd's in tweedehandswinkel Pêle Mêle en betaal daar gemiddeld zeven euro voor. Bon marché, quoi.