zondag 28 september 2008

"I know what's good and what's bad. I'm an american"

Vanavond begon ik het nieuwe filmseizoen met "Standard Operating Procedure". Deze documentaire gaat over de toestanden die de laatste jaren plaatsvonden in de Irakese Abu Ghraibgevangenis. Aan de hand van fotomateriaal wordt een shockerend beeld opgehangen waarvan iedereen intussen al wel eens horen babbelen heeft. Het zíén betekent echter nog iets anders.

Naakte lichamen op de grond, leibanden godbetert, boeien, touwen, zakken over hoofden. Een naakte Irakees gekneveld op een schavot, een Amerikaan ernaast, thumbs up. "Ter gelegenheid van mijn verjaardag liet mijn vriend zes gevangenen een halfuur lang masturberen met een zak over hun hoofd" vertelt een destijds aanwezige militaire wier genoemde vriend inmiddels een straf van tien jaar uitzit. "Ik had me mijn eenentwintigste verjaardag wel anders voorgesteld."

Een andere Amerikaanse militair vertelt hoe hij niet meteen had ontdekt met welke loeiharde muziek hij de Irakese gevangen het best kon folteren. "Hiphop en Metallica verdroegen ze vreemd genoeg wel. Ze slaagden erin om te slapen terwijl "Enter Sandman" urenlang door hun kamers dreunde. Maar toen ik het met country probeerde ging het al snel van "Allah! Allah!" Ze smeekten of ze naar buiten mochten, ze zwoeren dat ze alles zouden bekennen."

"Standard Operating Procedure" is een heel vies verslag van een zwaar uit de hand gelopen oorlogsspel. Mensen worden geportretteerd als beesten, en dat bij beide partijen. Het mensonterende bestaan van een naakte, geboeide en geblinddoekte Irakees tegenover de onmenselijk wrede en hallucinante grijns van de Amerikaanse legerrekruut die zich schijnbaar wel lijkt te vermaken - "leg dit beeld maar vast op foto, jongens. Leuk voor in het oorlogsalbum later."

Het zijn die foto's die diezelfde militairen de das hebben omgedaan. Anders had de buitenwereld nooit van deze misdaden tegen de menselijkheid geweten.

1 opmerking:

Anoniem zei

Wat me aan dit soort documentaires altijd afschrikt is het effectief tonen van die beelden. Ik hoef die niet te zien, en ik vraag me dikwijls af zo'n films net geen extra kijkers of "gluurders" aantrekt omwille van die beelden.

Het thema van de film lijkt me boeiend, maar ik heb een dubbel gevoel. Ik heb geen behoefte aan een overvloed van beelden van gemartelde mensen.

Historische archiefbeelden van de tweede wereldoorlog zijn voor mij universeel en tijdsoverschrijdend genoeg om me hierbij iets kunnen voor te stellen.