Veertig jaar later

30-1-2060

Ik zal me nooit genoeg kunnen schamen voor wat ik allemaal gezegd en geschreven heb in mijn jonge jaren. Met name wat ik zei over de staat van de wereld in die tijd is zonder meer om te huilen, als ik er nu op terugkijk. “De wereld gaat naar de kloten” zei ik met zoveel woorden. Mensenlief, wat sloeg ik in mijn zelfgecreëerde realiteit de bal mis. Ach, ik was jong en onnozel en ging in mijn balorigheid bewust voorbij aan elke nuance, omdat ik zo intens naar duidelijkheid verlangde (wat die ‘duidelijkheid’ ook mocht inhouden). Het was altijd ja of nee voor mij. Het was altijd plus of min. Het was kortom het pathetische geleuter van een late twintiger, een prille dertiger, een ‘millennial’ zoals onze generatie werd genoemd, die niet de ballen had om een volwassen man te worden en zich in geen enkel maatschappelijk thema verdiepte maar zich niettemin geroepen voelde om holle uitspraken te doen als stonden ze in steen gebeiteld. Ik nam op geen moment de moeite om een beetje te studeren, nee, ik gaf mijn op luie hypotheses gefundeerde mening, plaatste die in één zelfgenoegzame click op Facebook en daarmee was dan voor mij de kous af. Dat en enkel dat was mijn ‘engagement’ (al is dat woord hier uiteraard niet op zijn plaats).

Nee, echt, ik zal me nooit genoeg kunnen verontschuldigen voor mijn infantiele gezwets van destijds. Omdat de wereld helemaal niet naar de kloten gegaan is, zoals we anno 2060 met z’n allen kunnen vaststellen. Het gaat, integendeel, heel goed met de wereld op dit moment en dat hebben we, daar moet ik heel eerlijk in durven zijn, in grote mate te danken aan de inspanningen die precies mijn eigen generatiegenoten hebben geleverd (wat een en ander voor mij des te pijnlijker maakt). Het zijn net die destijds wat verguisde millennials die de grote maatschappelijke problemen van die tijd in handen hebben genomen en ervoor hebben gezorgd dat er binnen een relatief korte periode een enorme omwenteling kwam. In verschillende fases natuurlijk, maar toch best snel moet gezegd. Grofweg tussen 2022 en 2040 kwam er een toch wel redelijk onvoorziene, globale ommekeer die min of meer komaf maakte met enkele wereldproblemen die destijds zo onoverkomelijk leken. Plots lukte het Europa bijvoorbeeld wél om (sowieso al snel afnemende) vluchtelingenstromen op een humane manier in goede banen te leiden. En ook het klimaatprobleem dat ons al vele jaren in de ban hield, werd succesvol gecounterd en een halt toegeroepen. Akkoord, wat dat laatste betreft is de situatie misschien nog steeds niet helemaal wat ze moet zijn, maar de poolkappen zijn niet weggesmolten en de eilandjes in de Stille Oceaan zijn niet onder water gelopen, zoals in de jaren tien met veel gevoel voor drama werd voorspeld. Nog wat het klimaat betreft - wie herinnert zich trouwens nog het zinnetje “het is vijf voor twaalf voor het klimaat”? -, zijn de temperaturen helemaal niet met 2° C, laat staan met 3° C, gestegen en met de vervuiling van het milieu in het algemeen valt het al bij al ook heel erg mee. Je zou in feite kunnen zeggen dat de wereld er op klimatologisch en ecologisch vlak niet slechter aan toe is dan een aantal decennia geleden. Misschien gaat het nu wel veel beter. Ook de voorspelde voedseltekorten vanwege een exponentieel groeiende wereldbevolking bleven grotendeels uit en bepaalde conflicten in het destijds zo onstabiele Midden Oosten werden mits een aantal duidelijke overeenkomsten en de nodige internationale diplomatie nagenoeg volledig opgelost. Aan het zogenaamde Palestijns Conflict kwam een einde en de spanningen tussen Turken, Koerden, Irakezen, Saoedies e.a. zijn al meer dan dertig jaar bekoeld. Overigens stierf ook de destijds zo overtrokken ‘terreurdreiging’ al in de jaren 20 een stille dood. In eigen land, ten slotte, werd het fileprobleem volledig opgelost, werd de kloof tussen arm en rijk aanzienlijk kleiner en werd Brussel een aantrekkelijke, goed functionerende stad waarin ook jongeren met een migratieachtergrond hun draai vonden. Mensen van alle gezindten leven er nu door en met elkaar en de noties ‘afkomst’ of ‘allochtoon’ hebben in Brussel hun betekenis verloren.

Het is amusant om vast te stellen dat doemdenkerij in de jaren tien echt schering en inslag was. Hoewel we voor de volle honderd procent overtuigd waren van het tegendeel, waren we in feite enorm onwetend en onnozel. Oh, wat namen we onszelf serieus met onze eeuwige smartphones en tablets. Toch gingen we voorbij aan wat écht van belang was, wat echt van belang was merkten we veel te weinig op. We hadden enorm het gevoel dat we door allerhande globale tendensen de controle waren kwijt geraakt en de maatschappelijke rampscenario’s volgden elkaar in sneltempo op. Mijn “de wereld gaat naar de kloten” sloot daar feilloos bij aan, helemaal in de waan van de dag als ik toentertijd verkeerde. Dus ja, als ik dan bekijk hoe wij halverwege de jaren 20 en zeker vanaf de jaren 30 als mensheid een omwenteling zonder voorgaande in gang hebben gezet, dan moet ik toch vaststellen dat de mens een zeer vernuftig en veerkrachtig wezen is. Hoe het defaitisme - ja, zelfs ook dat van mij - in enkele jaren tijd moest plaatsmaken voor een nieuw en krachtig optimisme. Hoe de politiek in het westen een nieuw elan kreeg omdat beleidsvoerders opnieuw hun verantwoordelijkheid opnamen, waardoor ze ook veel minder weerstand ondervonden van hysterische, zogenaamd geëmancipeerde, burgers die het allemaal beter meenden te weten en hun woede uitschreeuwden via sociale media zoals Facebook en - hoe heette het ook weer? - Tinder. Nee, Twitter.

Ja, het is wonderlijk hoe de loop van de geschiedenis zich ontrolt. Mocht je mij in 2018 hebben gevraagd naar hoe de wereld eraan toe zou zijn in 2060, ik had je vast en zeker op cynische toon een zeer pessimistisch antwoord gegeven. Nu het echter zover is, kan ik zeggen dat het allemaal niet zo’n vaart is gelopen. Welnee, anno 2060 gaat het prima met de wereld en de mensheid. Mijn jongere ik zou er vol ongeloof naar staan kijken - haha.