woensdag 20 augustus 2008

Is muziek leeftijdsgebonden?

Vandaag wil ik u voorstellen: ex-DevendraBan aka ex-paperbin, oftewel een jongen die op last.fm intussen al aan z'n derde account in bijna drie jaar tijd toe is. Hij is achttien en verandert schijnbaar om de zoveel tijd van muzieksmaak. Wanneer hem dat begint op te vallen, vindt hij zijn Top Artists dan ook niet meer representatief en besluit hij van nul te herbeginnen met een nieuw account.

Hij is achttien, dat zei ik al, en hij heeft me altijd al enigszins gefascineerd vanwege de obscure ambient, "idm" (intelligent dance music, weetuwel) en consoorten waar hij naar luistert. Dat doet hij weldoordacht, maar hij laat het overkomen alsof het de normaalste zaak van de wereld is. En voor u zich gaat afvragen waarom ik me in godsnaam bezighoudt met de muzieksmaak van een ander. Hieronder vertel ik u waarom.

Ooit zei ik 'm via een berichtje in zijn shoutbox dat hij "voor een zeventienjarige wel naar speciale muziek luisterde". Verbaasd reageerde hij met: "is muziek dan leeftijdsgebonden?" Daar moest ik over nadenken. Zelf was ik op m'n negende met Hit Clubs begonnen, had ik op m'n dertiende voor het eerst een full album gekocht("Americana" van The Offspring) en had ik vanaf daar het pad van De Afrekening gevolgd, om zo bij Radar en Duyster en Humo-interviews te belanden, en cd's uit te lenen in de bib om zo m'n horizonten te verbreden; volgens mij een vrij normaal parcours. Gitaarmuziek was voor mij tot m'n zestiende "normaal", elektronische muziek was nieuw en moest met mondjesmaat en met vallen en opstaan ontdekt worden. Maar hij was dus pas zeventien en zat er al tot over z'n oren in.

"Is muziek leeftijdsgebonden?" Afhankelijk van hoe je vertrekt, wellicht. Hoe kwam ex-DevendraBan op zestienjarige leeftijd al bij obscure ambient als Loscil, Kettel, Arovane en Autechre terecht? Had hij die namen leren kennen via zijn vijf jaar oudere broer (waarvan ik niet weet of hij die heeft)? Of was dat de muziek die hem als vijtienjarige vertrouwd in de oren klonk?

Recent zegde ex-paperbin Radiohead ontdekt te hebben, maar dan wel de Radiohead vanaf "Kid A" (dat sprak geheel voor zich). En op zijn nieuwe account heeft hij naast Radiohead ook Mogwai en Sonic Youth als topartiesten staan. "Ga je de main stream tour op?" vroeg ik hem daarom via zijn shoutbox. En in afwachting van zijn antwoord hoor ik graag van u hoe uw muzikale "traject" gelopen is, graag van bij het prille begin.

12 opmerkingen:

Marie zei

Mijn ouders luisterden enkel naar klassiek en jazz en oude kleinkunst. Ik kan wonderwel mee neuriën, maar er namen op plakken gaat minder goed. Mijn collectie van deze stijlen is met z'n veertigtal cd's slecht een tiende van die van mijn ouders. De grootste crush die ik van kleinsaf had moet toch wel Brel zijn, Chopin en Jean Ferrat.

(en Kinderen voor Kinderen)

Popmuziek hoorde ik nooit thuis. De eerste cassetjes die ik kocht of kreeg waren van Paul Simon, Eric Clapton en Clouseau. Dat waren mijn favorieten toen ik tien jaar was. Vlak voor Kurt Cobain doodging, ontdekte ik grunge, rock en aanverwanten. Op donkere dagen kocht ik zelfs Sepultura enzo.

Daarna ging ik skaten, en luisterde ik uiteraard naar hiphop. Vanaf m'n zestiende kreeg ik oudere vrienden die me veel meer leerden kennen, maar allemaal nogal mainstream. Toen ik zeventien was zag ik Prince voor het eerst live, en bijna tien jaar later blijft hij mijn grootste favoriet. Dankzij hem kwam ik bij oude soul en funk terecht.

Ik kan heel lang doorgaan. Kort samengevat: ik heb zo'n 700 cd's, waarvan de meeste relatief bekend zijn. In alle stijlen. Enkel metal en zware techno vermijd ik al heel lang. Sepultura is dus de enige echte zonde. Naast H-Blockx. Da's ook heel erg.

Anoniem zei

Zoals vele heb ik ook eerst het Humo- en Stu Bru-pad bewandeld (om me daar later tegen af te zetten). Maar, en ik moet het zeggen maar daardoor klink ik wel tachtig, in mijn tijd was dat alles wat er was. Voor de jongere generatie muziekluisteraars is internet een schat aan muziek en informatie, die gratis te gebruiken is, wanneer ze willen en onder hun voorwaarden.
Dat je op die leeftijd nog vaak van "muzikaal" profiel verandert is logisch en zelfs aan te moedigen. Het enige waar ik me wel vragen bij stel is of ze effectief muziek luisteren omdat ze ervan houden of eerder om een hip profiel te hebben.

Debby Vervoort zei

Dit is vermoedelijk zeer onfeministisch van mij, maar bij mij is "de goede smaak" (zoals ik dat dan noem) begonnen nadat ik enkele tips had gekregen van een jongen waarop ik toen verliefd was. Vreemgenoeg luisterde ik in het vijfde leerjaar (toen de house aan het doorbreken was. Snap! 2 Unlimited!) naar K's Choice en Nirvana , waarna ik in het middelbaar in de grote kolkende massa van de Hit Clubs beland ben. Rond mijn vijftien (het jaar van de jongen) ben ik dan naar Radiohead beginnen luisteren, en zo heeft dat zich verder ontwikkeld naar meer Duyster-achtige groepen. (Niet dat die weg altijd recht verlopen is, ik heb zelfs eens een zijsprong naar punk gewaagd, maar laten we daarover misschien zwijgen). Ik denk dat het voor een groot deel ook afhangt van de mensen waarmee je optrekt. Al denk ik niet dat ik mijn situatie kan vergelijken met de situatie van de jongeren nu die over allerhande opzoekmiddelen beschikken die vroeger nog niet voorhanden waren.

Anoniem zei

met Dana Winner (derde leerjaar) en de Spice Girls (vijfde en zesde leerjaar), later Jan de Wilde en Leonard Cohen, vervolgens k's Choice en Simon and Garfunkel (eerste middelbaar), Fountains of Wayne, Therapy?, the Offspring en Blur (tweede middelbaar), Soulwax en de complete kleinkunstcollectie(derde middelbaar), Laïs en Heather Nova (vierde middelbaar)... en dan moet het zo'n beetje beginnen evolueren zijn naar nu.

Anoniem zei

Ik vertrouw niet dat hij steeds een ander profiel aanmaakt. Dat riekt naar meeheulen met de juiste troep.

Ooit gepost op het goddeau-forum, maar hier nog eens voor u:

Mijn ouders hadden veel platen en singles ook via lokaler radiozenders maar het merendeel daarvan is het vermelden niet waard. Ergens rond 1990 de eerste cd's cadeau gekregen van mijn ouders (Dave Stewart and the spiritual cowboys en Hug Matthysen). Ik geloof dat mijn oudere broer toen al "Pump up the bass" Vol. I en II had. Het was de tijd van de new beat en acid maar toen stond er ook EBM op en zelfs The residents (Kaw Ligaa)! We kochten zelf ook wel singles en af en toe een ep maar veel hadden we niet.

Dankzij mijn oudere broer en zijn hippe vrienden had ik als veertienjarige (1989) cassettjes met Talking Heads, Lenny Kravitz, Pixies, R.E.M., ... mee op de schoolreis naar Parijs (een dag, 's avonds gingen we al terug naar huis). Toen hebben we ook een afscheidsfuif georganiseerd in een afgelegen scoutshuis waarbij we de stereo-installatie van mijn broer en zijn hippe lichtinstallatie mochten gebruiken. Er waren conform de norm van katholieke scholen eigenlijk alleen maar jongens en de school had zelfs een officiële brief rondgestuurd dat die fuif niet van het school uitging maar van enkele leerlingen en dat zij er buiten stonden. Maar we dwalen af...

Ik kocht als zestienjarige occasioneel cd's en lp's maar alles kwam in een stroomversnelling toen ik death metal ontdekte. Ik ging naar veel optredens en kocht dan bij de bands of privé-verdelers (mensen die hun eigen distributiebedrijfje opstarten als hobby) demo's, cd's, platen, pulls, t-shirts (mijn ouders betaalden alleen nette kleren terug, dus ik heb een tweetal jaren grotendeels zelf mijn kleren betaald) ... Zelf hebben we ook nog zoiets proiberen opstarten maar de gemiddelde zeventienjarige heeft het geld noch de ouders die dat ok vinden. Dan maar instrumenten gekocht. Ik had een goedkope drum (twee eigenlijk want dubbele basdrum) en dat kostte toen ongeveer 40.000 bef zonder cimbalen wel, dus zoveel geld hield ik niet over voor cd's. Later heb ik een beter drumstel gekocht en met het geld van de verkoop van mijn oude kwam het op een kleine 20.000 bef kosten uit.

Rond 1992 begon ik metal wat beu te worden en kreeg ik weer zin in punk, wave en later hiphop. Toen begon de aankoop van cd's en (vintage) lp's geleidelijk aan te stijgen. Ik zocht in Oor dingen op en hield ellenlange lijsten bij uit Rifraf en Gonzo. Ook via vrienden kwam je dingen te weten, cassettes werden geruild en namen doorgegeven. Wat later kwam daar de bib bij en de cd-rom, toch heb ik tot ca 2001 met mijn cassettewalkman rondgelopen. Het ding is bijna vijftien jaar oud en werkt nog steeds naar behoren. Ik zit overigens aan mijn derde MP3-speler en heb ook al drie disc-mans versleten (op nog geen zeven jaar). Sommige dingen waren vroeger echt beter.

In 1993 studeerde ik in Gent, daar waren er meer platenwinkels (in Aalst waren er een drietal met een interessant aanbod maar die zijn allemaal begin jaren negentig failliet gegaan) en ze waren goedkoper. We hoefden dus niet meer die twee keer per jaar naar Brussel te gaan voor onze hoogmissen in de Music Mania (inderdaad de tweede verdieping). Nieuwjaars, verjaardagen,... waren leuke momenten want dan legde je een deel opzij om nieuwe cd's mee te kopen. Hoe ouder ik werd, des te meer ik aan cd's kon opdoen. Het was wel een beetje opletten want na mjn eerste diploma (1998) betaalde ik mijn studies zelf (ik bleef dus ook thuis wonen om financiële redenen).

De drie jaar dat ik in leuven woonde, heb ik belachelijk veel gekocht omdat ze daar vaak goedkoop waren (ik was toen al 25+ maar student/werken/werkloos). Nu koop ik gewoon cd's als ik er zin in heb, al let ik op omdat er nog steeds geld gaat naar instrumenten en ik mijn jaren op mijn spaargeld leven ook wel wil aanzuiveren. :)

Anoniem zei

Lang verhaal. Ik heb jarenlang naar de commerciële radiozenders "moeten" luisteren. Mijn manier om als achtjarige te rebelleren werd algauw Queen. Daar waren ik en een vriendje (nog altijd mijn beste kameraad) compleet wild van, en dat veegde de vloer aan met al dat flauw Spice Girls-gezeik. Ja, ik moest toen al niets hebben van feministen.In ieder geval heb ik jarenlang geteerd op radiostandaards, een reden dat ik de meeste dan ook noot voor noot kan nazingen.

In het vijfde-zesde leerjaar waren er echter Limp Bizkit en Linkin Park, groepen waar ik toen een tijd mee geheuld heb alvorens mij jarenlang, van ongeveer het eerste tot en met het derde middelbaar, op de wereld van hip-hop te storten. Veel bagger, 50 Cent en andere hersenloze nitwits, maar na het ontdekken van Starflam ook A Tribe Called Quest, Mobb Deep en Public Enemy, waarvan vooral de laatsten de nodige impact gehad hebben.

Rond mijn veertiende heb ik echter een fameuze klik gehad die nog tot vandaag nazindert. Ik heb het verhaal al eens op mijn blog uiteengezet: op de Préhistorie kwam die zondagavond het jaar 1980 aan beurt, en na een hele uitzending oeverloos geleuter werd er afgesloten met de clip van "Once In A Lifetime" van de Talking Heads. Bam. David Byrne die als een bezeten contortionist over het scherm schoof, die bevreemdende muziek,... ik was verkocht.

Ongeveer een jaar later was het al rock dat de klok sloeg. Begonnen met Death From Above 1979, Hell Is For Heroes,... Hevige gitaren die de hip-hopdreunen verdrongen. Het Radioheadconcert in 2006 was dan nog een scharniermoment dat mij via Kid A naar mijn huidige muzieksmaak gebracht heeft, met Sister dat mij anderhalf jaar geleden definitief over de streep getrokken heeft.

Anoniem zei

Muziek zou moeten leeftijdsgebonden zijn, maar door de schuld van het internet is een natuurlijke evolutie in muziekbeleving onmogelijk geworden.

Anoniem zei

Mijn eerste muzikale hartaanval was op mijn achtste: Paranoid van Black Sabbath. Ik ben altijd van het nummer blijven houden.

Mijn nonkels hadden eens café waar ik in die tijd veel rondhing. Daar draaiden ze R.E.M., Guns'n'Roses, Tour of Duty verzamelaars en ook grunge. Ik nam de cd's mee naar huis en bleef geconcentreerd voor de cd-speler zitten, naar het schermpje staren, totdat de muziek afgelopen was. Telkens weer opnieuw. Muziek fascineerde me, maar daar bleef het ook bij.

De echte kentering kwam er met mijn Belgische fase. Toen werd muziek echt belangrijk. dEUS, Evil Superstars (!) en als die kleine superbandjes die zo rond '95 mooi weer maakten.

eels is ook altijd heel belangrijk geweest, maar dat was ietsje later.

Vrijwel gelijktijdig ontdekte ik de punk(pop) en werd 3 optredens per week al snel de norm. Die grenzeloze liefde voor live muziek zit er nog altijd een beetje in. Kijk mijn concertkalender er maar op na...

Ik wou vooral altijd zoveel mogelijk blijven ontdekken. Op een bepaald moment koos ik mijn vriendjes zelfs op basis van hun platencollectie...

Altijd veel dus, en altijd veel verschillende dingen tegelijkertijd. Dat is nog altijd zo.
Wouldn't want it any other way.

Anoniem zei

kdenk dat het waar is wat de persoon hier boven mij zei; dat veel afhangt van wie je ontmoet. ik was zelf toevallig op m'n 15-16 naar duyster beginnen te luisteren en playlists af te schuimen, maar daarna is alles in snelvaarttempo gegaan door wat levensgezellen met verdomd goede smaak. zo kwam ik op m'n 16 bij tindersticks terecht, tom waits, songs:ohia, mogwai, etcetera etcetera. tot aan m'n 18 vergaarde ik maniakaal cd's, toen ben ik bij goddeau terechtgekomen (overweldigende vergaarbak aan mensen met goede smaak) én op sint-lucas (idem) waar ik nog meer ontdekte, in een ruimer genre. toen ben ik beginnen te downloaden uit gemak (sneller en goedkoper) en is het zo mogelijk nog sneller gegaan, op pakweg vijf, zes jaar tijd heb ik zo veel muziek ontdekt dat ik er nog lang mee zou voortkunnen.. ik denk dat ik geluk gehad heb.. als je ouders naar weinig inspirerende muziek luisteren (of in mijn geval: wel naar goeie, maar altijd naar dezelfde) is het niet zo evident om iets goeds te vinden. 'k probeer nu hetzelfde te doen, ik doe niets liever dan compilatiecd's maken en mensen hun externe harde schijf volzetten met nieuwe en oude maar altijd onontgonnen muziek.. :)

Anoniem zei

Mijn vroegste muzikale herinneringen waren cassettes met kleinkunst op, zoals Wim de Craene, Jan De Wilde, Elly & Rikkert (jaja, de kauwgomballenboom). Nooit echt Hit Clubs gekocht maar wel Samson & Gert cds (trouwens veel betere kindermuziek dan pakweg Spring of K3).

In het middelbaar luisterde ik vooral naar gitaarmuziek (punkpop, rock, nu-metal,... )

Dan kwam er een moment dat ik Pink Floyd ontdekte. De eerste keer dat ik hen hoorde, was toen mijn vader de live-cd Pulse oplegde in de auto op weg naar Italië. Ontdekking.
Toen hoorde ik op het eindejaarsconcert van onze (alternatieve) muziekschool een coverversie van Comfortably Numb. Die solo. Ik kan er nu ook nog om wenen. Terug thuis scharrelde ik in de cdcollectie van mijn ouders en vond Dark Side of The Moon. Beetje bij beetje ontdekte ik hun oeuvre en nu is het mijn favoriete groep aller tijden.

Maar er is natuurlijk meer als Pink Floyd. Sigur Ros bv.: daar had ik veel over gelezen en zo ging ik dus naar een platenzaak om er Takk... af te halen. WOW. Mijn ontdekking van post-rock (ook op mijn blog te lezen). Nu heb ik alle Ros-cds (behalve Von maar die volgt nog) en ook al andere post-rockgroepen ontdekt zoals Mogwai.

Radiohead mag ook niet vergeten worden. Wat een band...

Anoniem zei

Ik ben op vlak van mijn muzieksmaak zelden door anderen beïnvloed maar meestal door de radio (en tv) en wat toen hip was, denk ik.

+/- 8: Willy Sommers (10omtezien)
9: Clouseau (10omtezien)
11: Queen (geen invloed)
12: top hits, hit club en die dingen
Vanaf dan naar Donna beginnen luisteren, gewoon omdat het bij ons thuis op stond. Ik was een Donna-fan eigenlijk :).
15: hiphopfase (2Pac, Ice Cube,...). Dit wel door invloed van anderen
16: overgeschakeld naar stubru. Werd grote afrekeningfan.
17: Rammstein (vanaf Mutter, 'Sonne' eigenlijk, was ik verkocht)
18: System of a Down
18,5: Radiohead (heeft voor mij véél geopend). Vanaf dan is het snel gegaan. Eerst Radar, daarna vooral Duyster. Met Cat Power, Sigur Ros en Godspeed als orgelpunten.
Vanaf mijn 20e ook naar vele dingen uit het verleden grondig beginnen luisteren (vanaf jaren zestig tot nu). Ik wilde muziekreviewer worden maar ik moest eerst wat bagage hebben. Ben daarom pas vrij laat, op mijn 23e, beginnen reviewen.

Anoniem zei

ik ben lang in de kinderen voor kinderen blijven steken, tot ik op mijn elfde de ABBA-platen en de losse singletjes van mijn ouders ontdekte (vandaar mijn Dalida-fixatie ;) ). ongeveer gelijktijdig naar de top dertig gaan luisteren en heel gek geweest van alle stock, aitken & watermancrap. vooral mel & kim droegen mijn goedkeuring weg.
daarna werd het pet shop boys (actually! wereldplaat!) en a-ha (nog altijd gekoesterde vrienden). Waarna het naar de energie en big ballads van roxette ging rond mijn veertiende. Vervolgens helemaal melig gegaan met enya en mecano, om plots het licht te zien dankzij de energie van "gloria" van U2 en levellers. En toen begon het pas echt: afrekening gaan luisteren, smashing pumpkins (disarm), gorki, noordkaap, the scene (de heilige drievuldigheid), anne clark leren kennen door een poëzieavond, therapy?, dan toch nirvana begrepen op een winderige nacht op een veerboot,... mijn liefde voor muziek was gewekt en aangezien het de tijd van de britpop was, werd ik fan van suede, kon ik oasis en blur wel apprecieren en koesterde ik james. En begon ik te graven. als damon albarn over the smiths praatte, dan ging ik die opzoeken. vermelde een elasticareview joy division, dan ging ik die beluisteren. Zo leerde ik meer en meer kennen en werd ik zo'n irritant muzieknerdje dat engelse muziekbladen kocht en las en lijstjes bijhield van platen uit veertig jaar popgeschiedenis die hij nog moest horen. Vanzelfsprekend kenden we ondertussen al heel wat klassieken: neil young, david bowie, velvet underground,.. ze hadden geen geheimen meer voor me.

en daar zat ik wat in vast. zonder downloaden leerde je die oude dingen maar kennen met het mondjesmaat dat anderen die uitgeleende platen terug naar de bibliotheek brachten, dus we luisterden veel naar de radio, waren mee met elke engelse scheet die er uitkwam.

tot een kameraad me meesleurde naar de openingsweek van STUK in 1997 en ik een kosmische klets van jewelste kreeg op het concert van Mogwai. gaandeweg begon mijn blikveld zich te openen, al vond ik de gonzo nog altijd te gespecialiseerd. In mijn cassettecollectie verscheen godspeed naast ramstein, schoof belle & sebastian aan bij John Cale en Pixies (was ik laat mee). En ergens daartussen ontwikkelde ik ook een voorliefde voor Atari Teenage Riot (nog steeds: onder het wateroppervlak één van de meest invloedrijke groepen van de jaren negentig)

En zo ging het van spiritualized naar sigur ros, over sunzoo manley (ja, ik citeer ondertussen rechtstreeks uit mijn cassettelijst) en dntl naar four tet en dan het onvolprezen 65daysofstatic, arcade fire en aereogramme. mijn smaak, kortom, waaierde uit.

en op een bepaald moment komt dat tot een eindpunt. ik merk dat ik het laatste jaar terugkeer naar meer mainstream rock. ik ben de obscuriteit een beetje beu, of het doet me in elk geval niets meer. de platen die ik afgelopen anderhalf jaar grijs gedraaid heb zijn die van bloc party en editors. twee groepen die voor het eerst terug muziek durven maken die rechstreeks bedoeld is voor de grote podia, zonder daarom plat op de buik te gaan. ik weet niet of het iets over deze tijden zegt of over waar ik sta, maar here i stand, om het maar met een aardig absoluut nooit post-rock gemaakt hebbend groepje te zeggen.