Is werken verplicht?

Moet werken echt? Ik twijfel er niet alleen aan in die zin dat ik denk dat veel jobs in feite min of meer overbodig zijn, ik stel de vraag ook voor mezelf. Misschien kan ik mijn vraag beter herformuleren: ‘Wil ik eigenlijk (nog) wel werken?’
Nu ik opnieuw concreet naar werk (of een stage) op zoek ben, ondervind ik dat er nauwelijks vacatures zijn die mij echt aanspreken. Al die communicatiejobs, bijvoorbeeld. Persberichten schrijven, campagnes opzetten, sociale media onderhouden, het komt mij allemaal voor als oppervlakkig en saai. Het zal wel aan mij liggen.
Een mens is min of meer verplicht om te werken. Heb ik dat juist of niet? Of kan ik er op een legitieme manier voor kiezen om niet te werken en mijn dagen te vullen met weet ik veel waar ik zin in heb, misschien met vrijwilligerswerk nu en dan? Ik zeg er meteen bij dat ik niet van de maatschappij verwacht dat ze me voor niet-werken veel geld toestopt. Ik heb momenteel 850 euro per maand en voorlopig heb ik daarmee genoeg. Geen lening, geen kinderen, geen auto of weet ik veel. Geen ‘normaal’ leven, zou je bijna kunnen zeggen. Het soort leven waarnaar een 31-jarige werkloze zich te schikken heeft (voor de een al gemakkelijker dan voor de ander; ik heb er zelf totaal geen moeite mee). Want zie je mij al met een lening (ik zou die niet eens krijgen, geen bank zou mij die geven)? Of zie je mij al met een kind (véél te duur)?
Nee, werken, ik weet het niet. Ik weet zelfs niet of ik het ooit heb gewild. Het enige dat ik weet is dat ik altijd heb gedacht dat het móést, dat het niet anders kon. En ik zag er niet tegen op (ik zie er nog steeds niet noodzakelijk tegen op), maar eens ik tot de conclusie kwam dat het (voor mij alleszins) niet zo makkelijk was om aan een job te komen, ging ik me af en toe weleens afvragen of ik er eigenlijk nog wel zin in had. De journalistiek viel af, helaas. Ik had begrepen dat de plaatsen duur waren (er werd volop ‘bezuinigd’), en ik had begrepen dat er freelance zou moeten worden gewerkt, maar daar wilde ik niet aan beginnen. Niettemin blijft de gedachte dat ik journalist zou zijn me tot op de dag van vandaag prikkelen. Ik stel graag (vervelende) vragen en ik schrijf graag artikels. Het is wat ik graag doe. Maar de journalistiek - blijkbaar niet dus.
Communicatiemedewerker dan maar? Eerst nog wel, intussen veel minder. Ik maakte recent uiterst korte passages bij Vluchtelingenwerk Vlaanderen en de Koning Boudewijnstichting en met name bij Vluchtelingenwerk Vlaanderen merkte ik dat die hele communicatie me niks kon boeien. Dat getweet, dat gefacebook, het interesseert me geen zak. Die kantooromgeving ook. Zo inwisselbaar allemaal, zo niks-bevredigend. Ik voelde dat ik daar zou doodgaan. En bovendien: zitten is het nieuwe roken.
Gisteren was ik met mijn trajectbegeleider bij de Bond Beter Leefmilieu. Die hadden een stage van één maand (één maand) op hun communicatiedienst in de aanbieding en zagen in mij wel een geschikte stagiair. Ik zou één maand (één maand) halftijds (halftijds) kunnen meedraaien in hun communicatieteam. Drie dagen per week, oftewel een dag of twaalf in totaal (twaalf dagen in totaal). Waarvan akte. Maar zeg mij, wat ben ik met twaalf dagen op de communicatiedienst van de Bond Beter Leefmilieu? Is dat iets om toe te voegen aan mijn cv? Nee, toch? Voor ik goed en wel begonnen ben, is het alweer gedaan, en een kans op verlenging zat er niet in, dat werd ons meteen duidelijk gemaakt.
Dus, ik herhaal: werken, moet het echt? De arbeidsmarkt draait ook door zonder mij, ze bewijst dat intussen al jaren. Ik zie mezelf niet (meer) in de communicatie. Ik denk de laatste tijd dat ik het misschien leuk zou vinden om in een winkel te werken. Geen supermarkt, maar een kleine winkel. Een kleine boekhandel ofzo. Een stripwinkel, weet ik veel. Ik heb geen enkele ervaring daarmee, maar misschien zou ik het leuk vinden. Je zit alleszins niet de hele dag voor een computerscherm, je komt in contact met mensen, je maakt eventueel een praatje met hen, je voert bestellingen uit, misschien ruim je de winkel op aan het eind van de dag. Misschien moet ik dat eens proberen. Maar waar te beginnen? Dat weet ik dan ook weer niet. Ik ga niet mijn eigen winkel openen, dat alleszins niet, ik ben totaal niet ondernemend aangelegd. Ik zou halftijds kunnen werken, voor duizend euro per maand ofzo. En die andere helft van de tijd zou ik gebruiken om te schrijven en te lezen. Zoiets.
Maar mijn vraag was dus of werken verplicht is. Kan iemand mij dat zeggen? Ik weet dat ik op de ziekenkas kan, als ik hard genoeg mijn best doe. Maar dat is natuurlijk pas Plan Z. Ik ben met mijn epilepsie en mijn leerstoornis waarschijnlijk wel ziek genoeg in de ogen van ‘het systeem’. De ziekenkas zou moeten kunnen worden geregeld. Maar daar gaat mijn voorkeur niet naar uit. Ik voel me niet bijzonder ziek.
Overigens oordeelde de mevrouw met wie ik op de Bond Beter Leefmilieu sprak dat de job van communicatiemedewerker niet evident zou zijn voor mij. Omdat ik niet snel van begrip ben als het gaat over nieuwe dingen oppikken of praktische instructies begrijpen, zou er veel tijd kruipen in mijn begeleiding - tijd die er eigenlijk niet is (bij de Bond Beter Leefmilieu of bij bijna eender welke andere organisatie - overal ‘verzuipen mensen in het werk’, (dat zeggen ze zelf), en om er dan ook nog eens een stagiair (met een beperking) bij te nemen..).
Voor welke job ik dan wel geschikt was, kon de mevrouw mij niet dadelijk zeggen (ze kende mij niet en ik vroeg haar er ook niet naar (te pijnlijk)). Het was trouwens een hele vriendelijke mevrouw die echt wel kansen wilde geven aan een persoon met een handicap. Volgende donderdag laat ze me weten of ik bij haar op stage mag komen, twaalf dagen in juni.
(Overigens beviel het me enorm dat de mevrouw zei dat ons leefmilieu naar de kloten is. Ze zei het natuurlijk niet met die woorden, maar daar kwam het écht wel op neer.)