zondag 20 mei 2018

Politiek is dood (maar wij leven nog)

Ik hoor Liesbeth Van Impe van Het Nieuwsblad in ‘De afspraak op vrijdag’ de vrees uitspreken - en ik vat samen - dat er vanuit deze federale regering geen werkelijke bereidheid is om België te besturen. Ze denkt trouwens niet dat dit probleem zich beperkt tot de partijen die in de huidige regering zitten, ze denkt dat Belgische politici over het algemeen - en natuurlijk met de N-VA in het bijzonder - het niet meer nastreven om constructief aan langetermijnbeleid te doen. Hoe dat komt? Ze zijn teveel bezig met toekomstige verkiezingen, met herverkozen raken en met het bestendigen van hun macht. Zelfs wanneer ze van het najaar van 2014 (toen deze federale regering gevormd werd) tot het begin van 2018 (wanneer ze in ‘campagnemodus’ voor de gemeenteraadsverkiezingen schieten) de tijd hebben om te besturen (en dan hebben we het toch over 3,5 jaar) - zelfs dan slagen onze politici er niet (meer) in om ernstig aan politiek te doen. Als ik Liesbeth Van Impe mag geloven heeft deze regering nauwelijks een concrete beslissing genomen over dossiers waarvan de regering had aangekondigd dat ze daaromtrent grote knopen zou doorhakken. Van Impe verwijst daarvoor, bijvoorbeeld, naar het kerncentraledebat dat tegenwoordig woedt en waarin De Wever de regering die hij zelf gevormd heeft onder vuur neemt.
Nu begrijp ik natuurlijk wel dat de N-VA er alles voor over heeft om te bewijzen dat dit land niet op een fatsoenlijke manier kan worden bestuurd. Dat is tenslotte de ‘core business’ van die partij. Helaas voor De Wever en kornuiten toont N-VA zich ook op Vlaams niveau onbekwaam om geloofwaardig aan politiek te doen. Ook op Vlaams niveau presteert de N-VA weinig of niets, hoewel ze toch met haar favoriete partners in de regering zit.
De verklaring daarvoor is natuurlijk dat er ook op Vlaams niveau niet kan bestuurd worden omdat men steeds aan de volgende verkiezingen denkt en liever zijn macht consolideert dan ook daadwerkelijk aan politiek te doen. Wat presteert, bijvoorbeeld, minister voor armoedebestrijding Liesbeth Homans? Niet al teveel, toch? Of Ben Weyts? Bijna elke dag in het nieuws, maar verandert onze verkeersellende? Heb ik het plots veel gezelliger gekregen wanneer ik door de stad fiets? Nee, hé?
Het is mijn indruk dat politici de politiek niet meer zien als een forum van waaruit goed doordachte langetermijnbeslissingen kunnen worden genomen, die iets kunnen veranderen aan de basis. Nee, politici houden enkel nog de schijn op dat zij beslissingen nemen, terwijl het toch steeds duidelijker wordt dat zij zelf door ‘bepaalde krachten’ aangestuurd worden. Ik vind dat je het zelfs van hun gezicht kan aflezen. Nogal wat politici maken op mij een wat angstige, onzekere indruk - en, nee, dan heb ik het niet uitsluitend over Joke Schauvliege. Nee, je merkt dat die mensen niet (meer) helemaal vrijuit durven te spreken, ze hebben geen ruggengraat, geen geloofwaardigheid. Het zijn geen mensen met een bepaald allure, zoals een Jean-Luc Dehaene of een Guy Verhofstadt (of zelfs een Elio Di Rupo) dat nog wel waren. Dat waren wél nog mensen die zoiets uitstraalden als: ik ben verkozen door het volk en nu heb ik het recht om te beslissen wat we gaan doen. Een dergelijk gevoel heb ik met geen enkele politicus uit onze huidige regeringen. Ze maken met z’n allen een wat bange indruk. Terwijl die daadkracht van een Verhofstadt toch zo broodnodig is om een land te kunnen leiden.
Maar als je daarover begint, moet je het ook over staatsmanschap hebben, en daar kunnen we natuurlijk vrij kort over zijn: staatsmanschap bestaat niet meer. Niemand durft het nog aan om de handschoen op te nemen en met zoveel woorden te zeggen dat hij zich zal inzetten in het belang van België als land. Ik denk dat geen enkele politicus in de federale regering iets voelt voor België als land. Ofwel zijn ze Vlaming, ofwel zijn ze Waal (dat zijn tenslotte de gebieden waar ze stemmen moeten ‘veroveren’), maar Belg - nah. Niet meer van deze tijd. Maar wat wil je ook, als je elke Belgische identiteit overboord hebt gegooid? Dan ligt het in Vlaanderen wel gemakkelijker. De leider van een Vlaamse regering kan zich met overtuiging en zonder ironie de belangrijkste vertegenwoordiger van Vlaanderen noemen. Wat evenwel niet wegneemt dat hij niet meer aan ernstige politiek durft te doen, omdat hij nu eenmaal liever herverkozen wordt dan dat hij er Vlaanderen echt op vooruit helpt.
*
Ik ben waanzinnig ontgoocheld over de manier waarop er in dit land (niet) aan politiek wordt gedaan. Van daadkracht blijft nauwelijks nog iets over, van egotrippers dan weer des te meer. Het gaat politici meer dan ooit in hoofdzaak om het bestendigen van hun macht - wat uiteraard nog veel meer geldt voor mannelijke politici dan voor vrouwelijke - en werkelijk beleid voeren lijkt een bijkomstigheid te zijn geworden. Alles is perceptie geworden. Onze politici leggen met veel bombarie dossiers op tafel en maken de kiezer wijs dat ze deze wel even met veel daadkracht zullen aanpakken. In werkelijkheid neemt men, mooi in het zicht van de cameraploeg, zo’n dossiertje ter hand, gaat men er achter gesloten deuren als tienermeisjes over zitten kissebissen, is er de een of de andere die ‘wint’ en aan de pers mag gaan zeggen dat hij en zijn partij een slag hebben thuisgehaald, maar is er in weze slechts in de marge een kleine aanpassing uitgevoerd. Men is niet meer in staat om ten gronde een verandering door te voeren, men verandert hier en daar een klein detail, dat men dan desnoods zelf, naargelang hoe de electorale wind staat, weer ongedaan kan maken.
Conclusie: op de politiek moet je niet meer rekenen. Als er dingen zullen veranderen in onze samenleving dan zullen die van burgerbewegingen moeten komen. Voorlopig staat België er nog ‘goed voor’ (hebben wij het gevoel, geloof ik), maar dat zal ook niet eeuwig blijven duren. Voorlopig krijgen we hier niet te maken met alledaags geweld, met grote betogingen of met mensen die ‘het heft in eigen handen nemen’. Maar het hoeft niet per se nog lang te duren voor dergelijke dingen wel hun weg zullen vinden naar de mainstream. In dit land gaan dingen er nauwelijks op vooruit, nee, de meeste dingen blijven status quo en gaan dus achteruit. Dat kan nog een tijdje blijven duren, maar vroeg of laat botst die gang van zaken op zijn limiet.
Het moet zijn dat wij als mensen een lesje in nederigheid hebben verdiend. In alle grootheidswaanzin hebben we een put voor onszelf gegraven en het is wellicht nog slechts een kwestie van tijd vooraleer een frisse rukwind ons in die put slingert.
Maar ach, zelfs dan - dan valt er tenminste nog eens iets te beleven. En het levert vast en zeker goeie televisie op.

Geen opmerkingen: