Het verhaal van Bart

21-1-2018

Dames en heren, ik wil u graag het confronterende verhaal vertellen van Bart.

Bart was in zijn land een immens populaire politicus. Zijn rechtse standpunten vielen bij brede lagen van de bevolking in de smaak, maar zorgden voor heel wat protest bij politieke tegenstanders. Gelukkig was zijn land een stabiele democratie waarin ieders mening werd gerespecteerd. Bart was een gewiekst politicus en hij had de slimme gewoonte om zich als een oppositielid te gedragen, ook al was zijn partij al jaren aan de macht. Bart was een geniale strateeg en mede vanwege zijn onevenaarbaar historisch inzicht was hij zijn politieke tegenstanders steeds twee stappen voor. Bart was in zijn land gedurende lange tijd onmiskenbaar de meest invloedrijke politicus. Je kon niet om hem heen.

Barts geboorteland was sinds haar ontstaan een stabiele democratie. Enkele politieke crisissen daargelaten, leefden verschillende taalgemeenschappen er al bijna 200 jaar vreedzaam samen. Dat veranderde allemaal toen honderden linkse extremisten vanuit het niets en zonder concrete aanleiding de wapens opnamen. In de stad waarvan Bart burgemeester was, werden op een en dezelfde dag vijf terroristische aanslagen gepleegd waarbij tientallen doden vielen. Geen veiligheidsdienst had rekening gehouden met deze terreur. Bart bleek zelf een doelwit te zijn, want er werden verschillende terroristen gesignaleerd in de buurt van zijn woning alsook op de plaats waar Bart kantoor hield. Gelukkig was Bart die dag op geen van beide plaatsen aanwezig. Toen hij van de terreur op de hoogte werd gesteld, besloot hij uit veiligheidsoverwegingen wel met zijn gezin te vluchten naar het buitenland. Helaas kreeg hij het vreselijke nieuws dat zijn vrouw en zijn twee zoontjes omgekomen waren bij een aanslag elders in de stad.

Halsoverkop en ziek van verdriet sloeg Bart met zijn twee dochters op de vlucht, maar in het buitenland werd hij niet erg hartelijk ontvangen. In zijn land van herkomst was er een burgeroorlog in de maak en in nabijgelegen landen zat men bepaald niet te wachten op een eventuele vluchtelingenstroom. Zo’n vluchtelingenstroom zou men uit alle macht tegenhouden. Met hekken als het kon, met geweld als het moest. Bart diende een asielaanvraag in voor zichzelf en zijn dochters, maar besefte dat die waarschijnlijk zou worden afgewezen. Er waren onvoldoende aanwijzingen om hem als een politiek vluchteling te beschouwen. Een erg populaire staatssecretaris voor asiel en migratie zou Bart en zijn dochters proberen op te kuisen, zo vernam Bart.

Bart wachtte een mogelijke repatriëring niet af en dook onder. Als illegaal leefde hij en zijn dochters in grote onzekerheid en erbarmelijke omstandigheden. Hij probeerde in het zwart wat geld te verdienen. Intussen konden zijn dochters niet naar school. Bart kreeg helemaal geen nieuws van het thuisfront. Hoe waren zijn vrienden en familie eraan toe? Bart miste hen verschrikkelijk, de onzekerheid over hun welzijn hield hem nachtenlang wakker. Zijn dochters weenden de ogen uit hun hoofd, zij waren onmiskenbaar getraumatiseerd door de gebeurtenissen. Barts hart brak bij de aanblik van zijn lijdende, stilaan ondervoede dochters.

En hij dacht na. Hoe kon hij als politicus zelf de man zijn geweest die zijn rug had gekeerd naar het soort menselijk lijden waarin hij nu zelf was beland? Hoe had hij kunnen zeggen dat mensen in dergelijke omstandigheden hun plan maar moesten trekken? Was hij het niet geweest die zelf een staatssecretaris had aangesteld die keihard optrad tegen vluchtelingen van alle soort? Wat had hem toch bezield? Nu Bart aan den lijve ondervond hoe het was om als vluchteling in de illegaliteit te leven, met nog slechts de helft van zijn gezin, kwam hij tot inkeer en werd hij nederig. Menselijkheid was zo belangrijk, realiseerde hij zich. De harde taal die hij zelf al die jaren gesproken had, was zo weinig empathisch. Waarom was hij zo hard geweest voor vluchtelingen? Waarom toch die vijandigheid, die argwaan en die angst? Waarom had hij bewust een maatschappelijke verruwing in de hand gewerkt?

Bart en zijn dochters werden opgespoord, opgepakt en gerepatrieerd. Bij aankomst in zijn stad was hij diep geschokt. De chaos regeerde, gebouwen waren platgebombardeerd, de weinige mensen die nog door de straten liepen, deden dat schichtig. Van een ontvangstcomité was hoegenaamd geen sprake. Was dit nu de omgeving waarin Bart zijn leven weer moest opbouwen? Met al die afschuwelijke herinneringen? Waar waren zijn vrouw en zijn zoontjes? Waar was zijn familie? Hoe moest het verder met zijn dochters?

Bart weende. Hij was een gebroken man. Een andere man ook. Hij was een empathische man geworden, iemand die begreep dat mensen diep konden lijden en eender wat zouden ondernemen om aan dat leed te ontsnappen.

Toen rechtte Bart zijn rug en besloot dat hij zijn stad zou heropbouwen. Als politicus had hij zelf die boodschap meegegeven aan vluchtelingen. “Vlucht niet weg van de problemen in je land, maar pak ze aan.” Bart moest handelen naar zijn eigen principes en doorgaan met zijn leven, ook al verkeerde hij en zijn dochters dan misschien in grote onveiligheid. Bart was een man en mannen vluchten niet.

Helaas werd hij nog diezelfde dag op straat herkend en opgepakt door de ordediensten van het extreem-linkse regime dat de macht had gegrepen. Bart vloog zonder proces de gevangenis in waar hij nu, zeven jaar later, nog steeds verblijft. Hij heeft nauwelijks contact met de buitenwereld en weet niet waar zijn dochters zijn. De internationale gemeenschap roept op om Bart vrij te laten, maar voorlopig krijgt ze geen gehoor van het extreem-linkse regime. Als mensenrechtenactivist zal ik er zelf alles aan doen opdat Bart vrijkomt.

Ik dank u voor uw aandacht.