De waarheid achter de waarheid die niet waar was

Ze zijn u klaarblijkelijk niet helemaal ontgaan, - op Facebook lijkt het alleszins toch een beetje te leven - de eerste 'experimenten' van het nieuwe online "journalistiek laboratorium" De Werktitel. Bijzonder kritisch voor de gevestigde mediaspelers bericht deze nieuwe site, bestaande uit een zeskoppige, men's only redactie, over de 'waarheid achter de waarheid', om het zo te zeggen, en zelfs al kan een mens zich soms afvragen of die kritiek soms niet slinks verwordt tot een vorm van natrappen (ook de ontslagen, ex-De Morgenmedewerker Tim F. Van der Mensbrugghe, intussen bekend van eigen blogfaam, is een Werktitelredacteur), vaak hebben de laboranten overschot van gelijk en wijzen zij de klassieke media terecht met de vinger.

Zo ook vandaag in een bericht dat de AFP-blunder in verband met de verdwijning van de vierjarige Younes uit Komen op de korrel neemt. U hebt de sms'jes misschien zelf ook ontvangen: Younes was dood en even later toch weer niet.

De volgende gebeurtenissen 'verklaren' de cynische verrijzenis: het Franse nieuwsagentschap AFP krijgt "uit betrouwbare bron" bericht dat Younes dood is teruggevonden in een kanaal; het agentschap stuurt dit nieuws zonder verder onderzoek door naar de media; de media sturen het bericht op hun beurt en eveneens zonder verdere verificatie de wijde wereld in.. tot zij nog geen uur later de hand in eigen boezem moeten steken wanneer zij vernemen dat er géén dode Younes in een kanaal gevonden is, en zij dus kunnen beginnen berichten dat ze al te voorbarig waren met hun dode kleuter.

Shame on them. Te snel willen zijn, te graag een dode willen 'brengen', te graag al te sensationele artikels willen schrijven, te ijverig op drama beluste mensen willen bedienen. En hun kwakkel daarna maar wegmoffelen. Sec laten weten: "Hij is tóch niet dood". Geen zelfkritiek op zo'n moment, dat laten ze liever over aan pakweg de Werktitel, ergens in de marge op het uitgestrekte internet.

Hoe gaan de ouders van Younes om met zo'n blunder? Kregen zij meteen na de verspreiding van het onjuiste nieuws sms'jes genre "Ik heb het nieuws gehoord en vind het vreselijk, maar de politie heeft er toch alles aan gedaan om hem te vinden", etc.? Dat die ouders dezer dagen slecht slapen, lijdt geen twijfel. Dat ze helemaal geen oog meer dicht doen wanneer ze dit soort flaters erbij moeten nemen, lijkt ook niet meer dan normaal.

Moge al die journalisten die in hun hang naar 'hét verhaal' in de fout zijn gegaan er ook eens een nachtje van wakker liggen. Zo'n lange nacht waarin ze tijd zat hebben om tot bezinning te komen, waarin ze hun dolgedraaide commerce eens aan een kritische blik kunnen onderwerpen.

Maar voor een echte verandering zal ook déze collectieve journalistieke fout niet zorgen. Zoals een voetballer na een verloren wedstrijd ook graag zegt dat het beter moet en hoe het beter kan, om de week daarop opnieuw te verliezen, om daarna weer te verklaren dat het beter moet en hoe het beter kan.

Minder snel, maar nauwkeuriger. Minder sensatie, maar meer waarheid. Dat zou beter zijn (zij het niet voor de commerce).